ضرورت توجه به مخاطرات محیطی از رهیافت امنیت ملی (با تأکید بر امنیت زیست‌محیطی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

چکیده

امروزه مشکلات عظیمی زندگی بشررا با مخاطره واختلال مواجه کرده که اکثریت آن توسط خود وی ایجاد شده است. هدف این مقاله مطالعه و بررسی مخاطرات انسانی به‌خصوص مخاطرات زیست‌محیطی و افزایش میزان آن در طی سالیان آتی است. نابرابری و شکاف بین فقرا و ثروتمندان، افزایش جمعیت، فرا شهرنشینی، آلودگی هوا، مافیا و جنایت‌های سازمان یافته، مواد مخدر، سوء استفاده از علم و باندهای مافیایی علمی، تخریب محیط‌زیست، جنگ‌هایبین‌المللی، تروریسم، بنیادگرایی، ظهور بیماری‌های جدید و خطرناک همگی از جمله مخاطراتی است که بخشی از آن در این مقاله مورد بررسی و بازبینی قرار گرفته است. در این زمینه، دانش جغرافیای سیاسی به‌عنوان دانشی پویا و مدیریتی، با تغییر جهت از خدمت به قدرت و استعمار به‌صورت منفی، باید با رویکرد حل مشکل به‌صورت مثبت در خدمت بشریت درآمده است و بخشی از این مشکلات را – هر چند کوچک- حل کند تا بتواند دنیایی پر از امید، توسعه، پیشرفت، صلح و آرامش ودر کل مدینۀ فاضله را معرفی کرده یا بسازد. این مقاله با ماهیت جغرافیایی- سیاسی ضمن ایجاد توجه به ضرورت‌های مطالعاتی و پژوهشی در خصوص مخاطرات انسانی و تلاش در جهت حل آن؛ از رویکرد حل مسئله به‌جای ماهیت توسعه‌ای و کاربردی و غیره بهره می‌برد. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، گردآوری و تحلیل داده‌ها به تجزیه و تحلیل مسائل پرداخته و در نهایت به نتایج مورد نظر دست یافته است. نتایج این مقاله با رویکرد آینده نگری و آینده پژوهی نشان می‌دهد که میزان و حجم مخاطرات در طی سالیان آتی افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Needing to Attend Environmental Hazards from the View of National Security(Emphasizing the Environmental Security)

نویسندگان [English]

  • mohhamad haydari
  • naser razayi
چکیده [English]

امروزه مشکلات عظیمی زندگی بشررا با مخاطره واختلال مواجه کرده که اکثریت آن توسط خود وی ایجاد شده است. هدف این مقاله مطالعه و بررسی مخاطرات انسانی به‌خصوص مخاطرات زیست‌محیطی و افزایش میزان آن در طی سالیان آتی است. نابرابری و شکاف بین فقرا و ثروتمندان، افزایش جمعیت، فرا شهرنشینی، آلودگی هوا، مافیا و جنایت‌های سازمان یافته، مواد مخدر، سوء استفاده از علم و باندهای مافیایی علمی، تخریب محیط‌زیست، جنگ‌هایبین‌المللی، تروریسم، بنیادگرایی، ظهور بیماری‌های جدید و خطرناک همگی از جمله مخاطراتی است که بخشی از آن در این مقاله مورد بررسی و بازبینی قرار گرفته است. در این زمینه، دانش جغرافیای سیاسی به‌عنوان دانشی پویا و مدیریتی، با تغییر جهت از خدمت به قدرت و استعمار به‌صورت منفی، باید با رویکرد حل مشکل به‌صورت مثبت در خدمت بشریت درآمده است و بخشی از این مشکلات را – هر چند کوچک- حل کند تا بتواند دنیایی پر از امید، توسعه، پیشرفت، صلح و آرامش ودر کل مدینۀ فاضله را معرفی کرده یا بسازد. این مقاله با ماهیت جغرافیایی- سیاسی ضمن ایجاد توجه به ضرورت‌های مطالعاتی و پژوهشی در خصوص مخاطرات انسانی و تلاش در جهت حل آن؛ از رویکرد حل مسئله به‌جای ماهیت توسعه‌ای و کاربردی و غیره بهره می‌برد. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، گردآوری و تحلیل داده‌ها به تجزیه و تحلیل مسائل پرداخته و در نهایت به نتایج مورد نظر دست یافته است. نتایج این مقاله با رویکرد آینده نگری و آینده پژوهی نشان می‌دهد که میزان و حجم مخاطرات در طی سالیان آتی افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human Security
  • The State
  • Human Hazards
  • Political Geography

مراجع

قرآن کریم
اتوتایل، ژئاروید و دیگران (1380).اندیشه‌های ژئوپلیتیک در قرن بیستم. ترجمۀ محمدرضا حافظ نیا و هاشم نصیری. تهران: دفتر مطالعات سیاسی.
اسمیت، کیت (1382).مخاطرات محیطی. ترجمۀ ابراهیم مقیمی و شاپور گودرزی نژاد.تهران: انتشارات سمت.
اوزی، رمضان (1390).جغرافیای مخاطرات (مخاطرات انسانی و طبیعی).ترجمۀ محمد ظاهری. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
بک، اولریش (1388).جامعۀ در مخاطره جهانی. ترجمۀ محمدرضا مهدی زاده.تهران: انتشارات کویر.
پاپلی یزدی، محمد حسین؛ امیر ابراهیمی، محمد (1387).نظریه‌های توسعۀ روستایی.تهران: انتشارات سمت.
پوراحمد، احمد (1386).قلمرو و فلسفۀ جغرافیا.تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
جعفری گوهر، منوچهر (1382).متون جغرافیای انسانی به زبان خارجی (2). تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
حاتمی، نادر(1387).«حاشیه نشینی و معضل بزهکاری (1)».مجلۀ اصلاح و تربیت. شمارۀ 72.
حافظ نیا، محمدرضا (1385).اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک. مشهد: انتشارات پاپلی.
رضوانی گیل کلاهی، غفار(1372).«حاشیه نشینی، پدیدۀ نگران کننده قرن». مجلۀ گزارش. شمارۀ 37.
سجادپور، سیدکاظم (1381).جهانی‌شدن: برداشت‌ها و پیامدها (مجموعه مقالات). تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
شوتار، سوفی (1386).شناخت و درک مفاهیم جغرافیای سیاسی.تهران: انتشاراتسمت.
عسگری، سهراب (1389).مقدمه‌ای بر ژئوپلیتیک محیط‌زیست.اراک: نشر نویسنده.
------ و دیگران(1394). سیاست و فضا. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
فرجاد، محمد حسین (1383)آسیب شناسی و کجروی های اجتماعی. تهران: قوۀ قضاییه، مرکز مطبوعات و انتشارات.
کاویانی راد، مراد (1395). پیوست ژئوپلیتیک طرح‌های عمرانی، بایسته‌ای گریزناپذیر. سایت انجمن ژئوپلیتیک ایران:
http://www.iag.ir/knowledge/2011-08-14-21-45-34/917-2016-09-12-07-41-23
کتلین، براون؛ شلی، فرد (1383). ژئوپلیتیک فراگیر. مترجم علیرضا فرشچی. تهران: دورۀ عالی جنگ.
کیلی، دی؛مافلیت،فیل(1380).جهانی‌شدن و جهان سوم. مترجم حسن نورائی بیگدخت. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
گل محمدی، احمد (1381).جهانی‌شدن فرهنگ وهویت. تهران: نشر نی.
گواهی، عبدالرحیم (1393).«چرا دانش مخاطرات (2)(مخاطره شناسی و آینده پژوهی)».فصلنامۀ دانش مخاطرات.دورۀ 1، شمارۀ 2.
لشکری تفرشی، احسان (1393).سیاست و شهر (دیدگاه‌های نو در جغرافیای سیاسی شهر). نشر انتخاب.
مجتهدزاده، پیروز؛ عسگری، سهراب (1385). جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک. تهران: انتشارات پیام نور.
مقیمی، ابراهیم (1393).«چرا مخاطرات (1)، (تعریف و ضرورت)».فصلنامۀ دانش مخاطرات.دورۀ 1. شمارۀ 1.
Castree, N. 2008.The Geopolitics of Nature. In: Agnew, J., Mitchell, K. and G. toal. 2008. A Companion to Political Geography. Routledge.
Dalby, S. 2002.Environmental security.Routledge.
Dalby, S. 2006. Green Geopolitics.in Agnew, J., Mitchell, K. and G. toal, 2008. A Companion to Political Geography.Routledge.
Glassner, M.I. 2004.Political Geography. Routledge.
GünterBrauch, H., 2003, Security and Environment in the Mediterranean: Conceptualising Security and Environmental Conflicts (Hexagon Series on Human and Environmental Security and Peace), Springer.
Harris, N.. 2004. What will drive International Migration? In: www.CSGR.Com.
Hirst, P., and Thompson.G. 2002.The Futur of Globalization.Internet.
Murphy, A. B. and D. Hommel, no date, The Geopolitical Implications of Environmental Change, in http://geography.uoregon.edu/murphy/articles/murphy%20hommel%20with%20figures.pdf
O’Lear, S. 2007. environmental geopolitics:
 http://www2.ku.edu/~geography/Syllabi/Fall_2007/Envtl_Geopol.pdf
Ó Tuathail, G., Dalby, S. and P. Routledge. 2006. The Geopolitics reader. Routledge.
Suttcliffe, B. 2001. Ways to Seeing an Unequal World. Zed Books.London and New York.
Tucker, J. B. 2006. Biological Threat Assessment, is the Cure Worse than the Disease? In: Ó Tuathail, G., Dalby, S. and P. Routledge. 2006. The Geopolitics reader.Routledge.
World Bank. 1999. World Development Report 1998/1999.Oxford. University Press. New York.
World Disasters Report. 2011. Focus on hunger and malnutritionInternational Federation of Red Cross and Red Crescent Societies: http://www.ifrc.org/publications-and-reports/world-disasters-report/wdr2011/?gclid=CMjlnu3n5q0CFYgmtAodq3L6VA
UNDP.2000, Human Development Report. 2000. Oxford. University Press. New York. Oxford.
UNDP.2002. Human Development Report.2002, Oxford. University Press. New York. Oxford.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار